Majątek, który posiadamy możemy zapisać za życia w postaci testamentu, a jeśli tego nie zrobimy, majątek nabędą spadkobiercy zgodnie z
dziedziczeniem ustawowym. Dobrze napisany testament pozwala na uporządkowanie wielu spraw na wypadek śmierci. Daje możliwość uniknięcia w przyszłości sporów między spadkobiercami, pozwala „wynagrodzić” za pomoc i opiekę świadczoną za życia albo też zapewnia nieprzerwane funkcjonowanie gospodarstwa rolnego czy przedsiębiorstwa. Warto pomyśleć o napisaniu testamentu u notariusza, wtedy będziemy pewni dopełnieniu wszystkich formalności.
Dokumenty niezbędne notariuszowi do sporządzenia testamentu notarialnego możemy zgromadzić szybko bez problemu.
Taki testament możemy też wpisać do
notarialnego rejestru testamentów gdzie osoby pragnące zabezpieczyć sporządzone przez siebie testamenty mogą to własnie uczynić.
Jakie formy testamentu są dopuszczalne w prawie polskim?
W polskim porządku prawnym istnieją następujące formy testamentu:
1. testament ustny (bardzo trudno obronić go w sądzie!)
2. testament ustny ale przed urzędnikiem tzw
allograficzny
2. testament w całości własnoręczny
3. testament notarialny
Testament własnoręczny musi zawierać datę, miejscowość, podpis i musi być spisany w całości własnoręcznie. Spadkodawca w tym dokumencie musi wskazać co i komu przekazuje.Najbezpieczniejszą formą testamentu jest testament notarialny. Testament notarialny możesz zmienić w każdej chwili i tylko jego ostatnia wersja ma moc prawną. Testament allograficzny można sporządzić przed
Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w Krakowie
Uwaga! Istnieje, już
europejski portal e-sprawiedliwość ze szczegółowymi informacjami na temat
dziedziczenia, sporządzenie testamentów i zasad prawa spadkowego we wszystkich krajach Uni europejskiej:
e-justice.europa.eu
Więcej informacji na temat :
Dziedziczenia, spadku i sporządzania testamentu w krajach Uni Europejskiej
Ważne akty prawne:
Paragrafy kodeksu cywilnego, mówiące o testamencie
Notarialny rejest testamentów i poświadczenia dziedziczenia
- Najlepszym sposobem uregulowania spraw majątkowych jest dokonanie tego jeszcze za życia. Będą to czynności takie jak darowizna mieszkania i umowa o dożywocie). Natomiast, jeżeli chcemy, aby skutek nastąpił dopiero z chwilą naszej śmierci, to jedynym sposobem rozrządzenia naszym majątkiem jest testament. Nie tylko seniorzy powinni myśleć o sporządzeniu testamentu, lecz także młodsi ludzie, którzy pragną, aby ich majątek został zarządzany zgodnie z ich wolą, w przypadku nagłej śmierci, która może dotknąć każdego z nas. Kwestie związane ze sporządzaniem testamentu reguluje kodeks cywilny, w szczególności księga czwarta - spadki. Warto pamiętać, że testament obejmuje rozporządzenie majątkiem jednej osoby - samego spadkodawcy. Autor testamentu nie może rozporządzać wspólnym majątkiem. Glosariusz ważnych pojęć notarianych
1. Czym jest testament?
Testament jest jedynym sposobem rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci w sposób inny niż przewiduje to ustawa. Dla spadkobiercy testament jest pewną obietnicą przysporzenia majątkowego po śmierci testatora, w żadnym jednak wypadku nie jest tego gwarancją. Testator może zawsze odwołać lub zmienić cały testament, jak i jego poszczególne postanowienia; może to czynić wielokrotnie, bez ograniczeń.
Testament to nie jest akt ostatniej woli, po którym czas już tylko myśleć o odejściu. O sporządzeniu testamentu może (a nawet powinna) myśleć każda osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych i posiadająca jakikolwiek majątek. Najważniejsze rzeczy, o których trzeba pamiętać to, jeśli jest to możliwe, należy sporządzić testament w formie pisemnej. Należy napisać go własnoręcznie i opatrzyć datą. Z prawnego punktu widzenia brak daty nie dyskwalifikuje dokumentu, jednak jest to ważna informacja, która może wykluczyć np. sporządzenie go w stanie ograniczonej świadomości.
Testament własnoręczny czy notarialny? przeczytaj na naszym blogu
2. Kto może sporządzić testament?
Każdy, kto ma pełną zdolność do czynności prawnych (co do zasady każdy pełnoletni), o ile nie jest ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo. Testamentu nie można sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela (pełnomocnik, opiekun).
3. Jak sporządzić testament w Krakowie?
Wyróżniamy dwa rodzaje testamentów: zwykłe i szczególne a najczęściej sporządzane testamenty zwykłe to: własnoręczny i notarialny.
Testamenty szczególne (które można sporządzić, gdy istnieje obawa rychłej śmierci, lub gdy
wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy jest niemożliwe lub bardzo utrudnione) to: ustny, podróżny i wojskowy.
- Najczęściej sporządzane testamenty to notarialny i własnoręczny.
Testament notarialny sporządzany jest przez notariusza w kancelarii notarialnej lub w szczególnych wypadkach u testatora. Jego oryginał przechowuje notariusz
w kancelarii przez 10 lat, a po tym okresie lub po likwidacji kancelarii przekazywany jest do Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego. Testator i upoważnione osoby otrzymują wypisy w postaci urzędowo poświadczonych kopi, które mają moc oryginału. Po śmierci testatora wypis testamentu mogą otrzymać jego następcy prawni. Dla innych osób treść testamentu objęta jest tajemnicą.
Testament własnoręczny to taki, który testator musi napisać sam (w całości pismem ręcznym), podpisać oraz opatrzyć go datą. Do ważności testamentu nie jest wymagana obecność czy podpisy świadków ale powinien być zatytułowany jako „testament”, a podpis czytelnie z podaniem imienia i nazwiska. Wadą takich testamentów jest to, że są one najczęściej kwestionowane przez pominiętych spadkobierców ustawowych, próbujących wykazać, że nie są autentyczne lub zostały sporządzone pod przymusem. Łatwiej o ich zagubienie lub zniszczenie a wskutek nieznajomości prawa przez testatora nie mogą one zostać wykonane zgodnie z jego wolą.
Moc prawna testamentu. Moc prawna testamentu własnoręcznego jest taka sama jak notarialnego.Odwołać testament można następująco:
1. testator sporządzi nowy testament, w dowolnej formie, oraz zniszczy testament własnoręczny lub pozbawi go cech, od których zależy jego ważność
2. dokona w testamencie zmian, z których wynika wola jego odwołania.
Ważne! Jeżeli testator sporządził nowy testament i nie zaznaczył w nim, że poprzedni odwołuje, wówczas odwołaniu ulegają tylko te postanowienia poprzedniego, które są niezgodne z treścią nowego testamentu.
ROZRZĄDZENIA TESTAMENTOWE
Testament to nie tylko wybranie spadkobierców ale może on zawierać wiele innych postanowień, nazywanych rozrządzeniami testamentowymi.
Do rozrządzeń tych należą między innymi: powołanie (wskazanie) spadkobiercy, podstawienie, zapis, polecenie, wydziedziczenie, ustanowienie wykonawcy testamentu.
- 1. Powołanie spadkobiercy
Testator może powołać do całości lub części spadku jedną lub kilka osób a jeśli nie określił udziału poszczególnego spadkobiercy, to dziedziczą oni w częściach równych. Udziały w spadku zawsze określa się w części ułamkowej, na przykład w 1/2, 1/3 czy 1/4 części, a nie przez odwołanie się do określonych składników majątkowych, na przykład spadkobierca A dziedziczy mieszkanie, spadkobierca B dziedziczy samochód itd.
Spadkobiercą może być zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna, na przykład: fundacja, szkoła wyższa czy spółka. Dla skutecznego powołania spadkobiercy należy unikać również wskazania terminu lub warunków, które mają zajść np: „ustanawiam spadkobiercą syna, pod warunkiem że zawrze związek małżeński”. Takie postanowienie może spowodować, że testamentu będzie nieważny.
2. Podstawienie („rezerwowy spadkobierca”)
Testator może nadto postanowić, że gdyby ten zmarł wcześniej lub spadek odrzucił wówczas spadkobiercą rezerwowym ma być inna osoba. Zapisujemy więc w testamencie, że spadkobiercą ma być syn, ale gdyby on nie chciał być spadkobiercą, wówczas ma być nim wnuczka.Często podstawienie stosuje się przy testamentach wzajemnych małżonków, bowiem można przypuszczać, iż jeden z małżonków umrze wcześniej.
3. Zapis
Spadkodawca może zobowiązać spadkobiercę do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz konkretnej osoby. Zapis polegać może na zobowiązaniu do przeniesienia własności mieszkania na rzecz innej osoby, wypłaceniu określonej kwoty np na fundację albo na ustanowieniu dla innej osoby służebności mieszkania. Zapis wykonuje się po ogłoszeniu testamentu a uprawnienie żądania jego wykonania przedawnia się z upływem 5 lat od dnia jego wymagalności. W pewnych okolicznościach zapis może być nieskuteczny gdy testator przeznaczył tytułem zapisu samochód, który posiadał w chwili spisania testamentu, a następnie go sprzedał i kupił inny bez zmiany testamentu. W przeciwieństwie do powołania spadkobiercy zapis może być uczyniony pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu. Można zatem uzależnić wypłatę określonej kwoty na przykład: od sprzedaży odziedziczonego lokalu w okresie 2 lat od śmierci testatora.
- Notarialny Rejestr testamentów. Przy spisywaniu testamentu notariusz na prośbę spadkodawcy wpisuje testament do rejestru testamentów. Do rejestru trafit ylko informacja, kto sporządził testament i gdzie go zdeponował bez upublicznienia treści. Można go odwołać w każdy sposób, np. sporządzając nowy, niekoniecznie notarialny dokument czy też powiadamiając o tym listownie notariusza. Więcej informacji o notarialnym rejestrze testamentów. Testamenty sporządzone w formie aktu notarialnego można odnaleźć u notariusza a po 10 latach w archiwum ksiąg wieczystych właściwego sądu rejonowego. Aby odnaleźć testament, trzeba wiedzieć, do której kancelarii notarialnej się zwrócić. Nic dziwnego, że wielu spadkodawców wybiera wpisanie testamentu do rejestru tak by łatwo go było zlokalizować.
Link do Rejestru testamentów
Testamenty – o czym warto pamiętać:
1. Nie warto odkładać spisania testamentu na później. Nieważne że masz dopiero 40 lat, jesteś odpowiedzialny/ odpowiedzialna za rodzinę. Niespodziewane zdarzenia (utrata pamięci, paraliż, ubezwłasnowolnienie itp.) mogą uniemożliwić dokonanie jakiejkolwiek czynności prawnej.
2. Dla ważności testamentu szczególnego, sporządzonego w obawie przed nagłą śmiercią, konieczna jest obecność trzech świadków.
3. W polskim prawie nie istnieje tak zwany testament działowy czyli nie powinno się przekazywać w testamencie poszczególnych części majątku. Tak napisany testament doprowadza do powstania współwłasności pomiędzy spadkobiercami, a to często staje się przyczyną sporów.
4.
Testament własnoręczny musi być w całości napisany ręcznie przez testatora i przez niego podpisany.
5. W przypadku gdy małżonkowie są bezdzietni spadkobiercami mogą być także rodzice, dziadkowie lub rodzeństwo. Warto napisać testament aby te kwestie uregulować
6. Małżonkowie, którzy podpisali
umowę małżeńską intercyzę nie mogą sporządzić jednego wspólnego testamentu. Taki testament jest nieważny.
7. Podczas wizyty u notariusza w Krakowie należy mieć przygotowane wszystkie
dokumenty do spisania testamentu
Czym jest Zachówek i co się dziej gdy ktoś został pominięty w testamencie?. W dużym uproszczeniu można napisać, że zachowek to forma ochrony osób, które zostały pominięte w testamencie, ale posiadają prawo spadkowe na mocy ustawy. W sytuacji, gdy testament został sporządzony i na jego mocy spadkodawca przekazał cały majątek jednej osobie, pozostali bliscy mogą ubiegać się o zachówek, czyli po prostu swój udział w spadku.
Co się dzieje gdy nie ma testamentu?
Parę słów o dziedziczeniu ustawowym czyli kto jest uprawniony do dziedziczenia i w jakich częściach?
W Polsce dziedziczenie ustawowe jest regulowane przepisami
Kodeksu cywilnego w księdze czwartej pt. "Spadki"
Należy tu zwrócić uwagę na art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi: "Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym". Tak więc połowa majątku pozostaje przy żyjącym współmałżonku jako jego dotychczasowa własność, a masę spadkową tworzy druga połowa majątku wspólnego.
Co zrobić ze spadkiem obciążonym hipoteką? więcej na stronie o spadkach
Kredyt
hipoteczny a śmierć kredytobiorcy to problem, z którym będzie się musiał uporać spadkobierca przejmujący spadek. Gdy aktywa nie pokrywają w pełni długów, wówczas trzeba będzie skorzystać z jednego sposobów, które mogą pomóc nam wybrnąć z tej sytuacji:
1. Do najpewniejszych należy przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Spadkobierca musi wówczas złożyć stosowne oświadczenie do sądu lub u notariusza
w ciągu 6 miesięcy, od dnia informacji o odziedziczonym spadku. Jeśli nie zrobi tego w oznaczonym czasie – wówczas jest to traktowane jako przyjęcie spadku wprost.
2. W sytuacji, gdy posiadamy znaczny majątek bądź aktywa przewyższają długi możemy po prostu przyjąć
spadek wprost. Natomiast kiedy jest odwrotnie, możemy całkowicie odrzucić spadek. Oświadczenie można złożyć przed sądem lub notariuszem – ustnie albo na piśmie.
Ciekawe artykuły z prasy prawniczej:
Testament ustny: krewni mogą słuchać ostatniej woli
Czy można zalegalizować związek dwóch osób tej samej płci u notariusza?
Jak prawidłowo sporządzić testament?
Jak obliczyć zachówek?
Jakie dokumenty zabieramy do notariusza?
Czy można sporządzić testament przed urzędnikiem w Urzędzie Miasta Krakowa?
Tagi:
akt notarialny,
umowa małżeńska,
notariusz w Krakowie,
umowa darowizny,
nieruchomość,
cennik notarialny,
testament