Spadek. Spadkobiercy. Dział spadku
Spadek to ogół praw i obowiązków należących do spadkodawcy w chwili jego śmierci i przechodzących na jego następców prawnych (spadkobierców) w drodze dziedziczenia. Do spadku należą także stany faktyczne wpływające na sytuację prawną osoby, tj. np. posiadanie rzeczy, zwierząt. Spadek jest utożsamiany z otrzymaniem majątku; mówiąc: „dostałem spadek”, myślimy zatem wyłącznie o przysporzeniu majątkowym, o powiększeniu stanu posiadania ale nie jest to jedyna forma spadku. Mówiąc prawniczo spadek to wszelkie prawa i obowiązki o charakterze majątkowym, które należą do spadkodawcy do chwili jego śmierci. Do spadku nie należą prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą oraz prawa, które z chwilą śmierci przechodzą na oznaczone osoby bez znaczenia czy są one spadkobiercami.
Prawo spadkowe jest regulowane w kodeksie Cywilnym w kiędze IV. Przy przyjęciu spadku należy dostarczyć notariuszowi stosowne dokumenty. Warto pamiętać że w przypadku mieszkania za granicą jedyną możliwością uniknięcia przyszłego negatywnego wpływu prawa obcego jest sporządzenie przed notariuszem testamentu z wyborem prawa polskiego.
Szczegółowe informacje na temat dokumentów potrzebnych dla notariusza
- Jurysdykcja spadkowa
W sprawie spadkowej właściwe są sądy tego państwa Uni Europejskiej, w którym zmarły miał miejsce zwykłego pobytu w chwili śmierci. Oznacza to, że w przypadku śmierci obywatela polskiego, którego interesy życiowe koncentrowały się w państwie np w Krakowie (w rozumieniu europejskiego prawa spadkowego Wielka Brytania, Irlandia i Dania nie są państwami UE) właściwy dla rozstrzygnięcia jurysdykcji spadkowej będzie sąd lub notariusz w Krakowie, jeśli było to w Berlinie wtedy sąd lub notariusz w Berlinie. Zmiana jurysdykcji możliwa jest jedynie w przypadku sporządzenia testamentu z wyborem prawa przez spadkodawcę, jeżeli spadkobiercy i zapisobiercy zawrą umową prorogacyjną.
Dział Spadku
W momencie gdy spadkobiercy uzyskają potwierdzenie swoich praw do spadku w sądzie lub u notariusza, powinni podzielić się majątkiem spadkowym. W tym celu zawierają umowę o dział spadku. należy wiedzieć, że jeżeli w skład spadku wchodzą nieruchomości, prawo użytkowania wieczystego gruntu lub spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, wtedy umowa o dział spadku musi być pod rygorem nieważności zawarta w formie aktu notarialnego. Dział spadku to wartość majątku wchodzącego w skład spadku oraz jego podział pomiędzy poszczególnych spadkobierców zapisanych w testamencie lub ustawowych. Po tym jak zostaje dokonanany dział spadku ustaje też wspólność majątku spadkowego, która powstaje w wyniku nabycia spadku przez kilku spadkobierców. Z drugiej strony nie istnieje obowiązek dokonania działu spadku ale może być on dokonany na drodze umowy lub postępowania sądowego.
Do spadku mogą należeć: własność i współwłasność rzeczy, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, użytkowanie wieczyste, prawa i obowiązki wynikające z umów zawartych pod warunkiem (na przykład że gmina nie wykona prawa pierwokupu), środki na rachunkach bankowych. Idąc dalej do spadku należą także: prawo pierwokupu lub odkupu, prawo do patentu, autorskie prawa majątkowe, papiery wartościowe, prawa i obowiązki wspólników spółek osobowych oraz prawa i obowiązki wynikające z umowy przedwstępnej.
Aby nie było tak miło spadek obejmuje również długi spadkowe. należą do nich zobowiązania (do zwrotu kredytów i pożyczek), obowiązek wykonania zapisów i poleceń, wypłaty zachowku, jak również koszty ostatniej choroby i pogrzebu spadkodawcy w zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom środowiska, a nadto koszty postępowania spadkowego bądź notarialnego poświadczenia dziedziczenia.
Sprawdź jakie są opłaty u notariusza w Krakowie.
- Broszury przygotowana przez Krajową Radę Notarialną z okazji Otwartego dnia notariatu:
Sprawy spadkowe
Testament, Dziedziczenie, Spadek
-
- 1. Przyjęcie lub odrzucenie spadku u notariusza w Krakowie
Co się dzieje gdy długi spadkowe przewyższają aktywa spadku. Czy w takiej sytuacji spadkobierca też za nie odpowiada?
Nabycie spadku z chwilą otwarcia spadku nie jest definitywne gdyż każdy spadkobierca tak testamentowy jak i ustawowy, może spadek przyjąć lub odrzucić. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku musi być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkodawca dowiedział się o tytule swego powołania do spadku (testament lub dziedziczenie ustawowe) i nie może być odwołane. Takie oświadczenie składa się przed sądem lub notariuszem w Krakowie. Ważne zapamiętania jest, że termin 6 miesięcy liczy się nie od otwarcia spadku lecz od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się, że jest spadkobiercą. Nie zawsze pokrywa się to z datą śmierci. Spadkobierca, który nie utrzymuje kontaktów z rodziną o jego śmierci może dowiedzieć się o wiele później. Na porządku dziennym są sytuacje, gdy dalszy krewny o powołaniu do spadku dowiaduje się wiele miesięcy po śmierci spadkodawcy. W takich przypadkach okres 6 miesięcy do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku kończy się oczywiście później.
2. Przyjęcie spadku
Spadkobierca może przyjąć spadek wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza. W pierwszym przypadku przyjmuje on spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe i odpowiada za te długi całym swoim majątkiem (w tym odziedziczonym). Natomiast spadkobierca, który spadek przyjął z dobrodziejstwem inwentarza, także ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe całym swoim majątkiem, ale do wysokości aktywów spadku. W sytuacji gdy spadkobierca w okresie 6 miesięcy nie złoży żadnego oświadczenia, jest to równoznaczne z przyjęciem spadku.
Dla osób niemających pełnej zdolności do czynności prawnych jest wyjątek (małoletnich, lub co do których istnieje podstawa do całkowitego ubezwłasnowolnienia oraz osób prawnych, na przykład parafia) polegający na tym, że brak oświadczenia jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Warto pamiętać, że jeśli jeden ze spadkobierców przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza, a pozostali spadkobiercy nie złożyli oświadczenia,przyjmuje się, że również oni przyjęli spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
- 3. Odrzucenie spadku
w przypadku kiedy spadkobierca powołany jest do spadku zarówno z testamentu, jak i z ustawy może odrzucić spadek jako spadkobierca testamentowy, a przyjąć jako ustawowy. Gdy spadkobierca odrzuca spadek oznacza to, że zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Prowadzi to do wejścia w jego miejsce kolejnych osób: syn odrzuca spadek po ojcu – spadkobiercami stają się wnuki; jeśli one także odrzucą spadek – spadek przejdzie na prawnuki itd. Jeśli nie ma zstępnych w linii prostej, do spadku dochodzą rodzice i krewni w linii bocznej. Na końcu są Skarb Państwa i gmina, które nie mogą odrzucić spadku i dziedziczą z dobrodziejstwem inwentarza.
4. Zrzeczenie się dziedziczenia
Inną formą nie przyjęcia spadku jest zrzeczenie się dziedziczenia, które jest umową, zawieraną przez przyszłego spadkodawcę z przyszłym spadkobiercą, na przykład rodzic z dzieckiem, które zostało już przez niego wyposażone. Umowę tę zawiera się za życia przyszłego spadkodawcy i jedynie w formie aktu notarialnego. Skutkiem zrzeczenia się dziedziczenia jest wyłączenie zrzekającego się od dziedziczenia, tak jakby nie dożył on otwarcia spadku.
POŚWIADCZENIE DZIEDZICZENIA
Aby korzystać z odziedziczonego majątku, spadkobiercy muszą mieć urzędowe poświadczenie prawa do spadku. Obecnie jest możliwość uzyskania sądowego stwierdzenia nabycia spadku a także
poświadczenia dziedziczenia od notariusza co znacznie upraszcza sprawy spadkowe. Notariusz nie sporządzi aktu poświadczenia dziedziczenia gdy :
- nie wszyscy spadkobiercy chcą lub mogą złożyć osobiście przed notariuszem jednobrzmiące oświadczenia o rodzinie spadkodawcy bądź pozostawionych przez niego testamentach, kiedy dziedziczenie ma nastąpić na podstawie testamentu szczególnego,
- spadkodawca zmarł przed 1 lipca 1984 r., gdy spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem lub, nie posiadał żadnego obywatelstwa, nie zamieszkiwał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz gdy w skład spadku wchodzą prawa rzeczowe lub posiadanie nieruchomości położonej za granicą.
Szczegółowe informacje na temat Spadków w serwisie Infor
Informacje o testamencie, dziedziczeniu i spadku
Jak odrzucić spadek? serwis przeglądspadkowy.pl
Tagi:
akt notarialny,
spadek,
Notariusz Kraków,
umowa darowizny,
sprzedaż nieruchomości,
negocjowanie stawek,
dokumenty u notariusza,
umowa dożywocia