Przewłaszczenie na zabezpieczenie: Na co uważać

Przewłaszczenie na zabezpieczenie jest jedną z form zabezpieczenia wierzyciela w przypadku braku wypłacalności dłużnika, polegającą na przeniesieniu na wierzyciela własności rzeczy ruchomych bądź nieruchomości. Przewłaszczenie na zabezpieczenie, którego przedmiotem jest nieruchomość, jest prawnie dopuszczalne. Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie jest najczęściej stosowana w postaci aktu notarialnego jako zabezpieczenie spłaty pożyczki. W wyniku przewłaszczenia dłużnik przenosi własność nieruchomości na wierzyciela, z zastrzeżeniem zobowiązania wierzyciela do powrotnego przeniesienia własności po spłacie pożyczki. Na gruncie polskiego prawa orzecznictwo dopuszcza tę formę zabezpieczenia co do rzeczy ruchomych. Przedmiotem przewłaszczenia na zabezpieczenie może być np. oznaczona ilość towarów danego gatunku. Problematyczną kwestią pozostaje dopuszczenie do przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie wierzytelności. W przeciwieństwie do zastawu zwykłego (nie dotyczy zastawu rejestrowego) przewłaszczona rzecz pozostaje w posiadaniu dłużnika, który może posługiwać się nią na zasadach podobnych do użyczenia; ta różnica nie występuje w przypadku zastawu rejestrowego.Ważne jest, aby umowa zawierała niezbędne elementy zabezpieczające również interesy dłużnika, który najczęściej dokonuje  przewłaszczenie na zabezpieczenie właszczenia nieruchomości o wartości znacznie przewyższającej wartość długu. Notariusz w Krakowie powinien udzielić wyczerpujących informacji w tej sprawie.

Wymagane  jest zobowiązanie wierzyciela do powrotnego przeniesienia własności po rozliczeniu długu przez dłużnika oraz wprowadzenie uregulowań, które szczegółowo ustalają tryb dokonywania wyceny nieruchomości (w przypadku nierozliczenia długu przez dłużnika) dla potrzeb jej wymuszonej sprzedaży, jak również ustalenie zasad rozliczenia ewentualnej różnicy wartości pomiędzy kwotą długu a kwotą uzyskaną ze sprzedaży nieruchomości (zwrot dłużnikowi różnicy wartości). Każda umowa wymaga przemyślenia taka umowa gdzie wierzyciel praktycznie może za darmo oddać swoją nieruchomość wymaga przemyślenia bardzo starannego. Pochopność może doprowadzić do utraty majątku np. nieruchomości niezgodnym z zamierzeniami zainteresowanych.

Uregulowanie prawne.
Przy zachowaniu powyższych zasad umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie stanowić może rzetelny sposób zabezpieczania wierzytelności. Niespłacenie długu doprowadza do bezpowrotnej utraty własności nieruchomości. Ten skutek jest powodem często spóźnionej reakcji osób akceptujących ten sposób zabezpieczenia i brak z ich strony dalszych działań prawnych związanych z rozliczeniem wartości nieruchomości w stosunku do długu. Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie nie jest uregulowana w Kodeksie cywilnym. Oznacza to, że strony umowy mogą w zasadzie dowolnie określić swoje prawa i obowiązki, prawo nie określa również formy zawarcia takiej umowy. W praktyce stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące sprzedaży rzeczy ruchomych. W polskim prawie brak jest przepisów regulujących tę instytucję expressis verbis. Wyjątkiem jest  Prawo bankowe dopuszczające taką formę zabezpieczenia wierzytelności banku poprzez przeniesienie własności rzeczy ruchomych lub papierów wartościowych. 

Pomocne artykuły:
Przewłaszczenie na zabezpieczenie i zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej
Przewłaszczenie na zabezpieczenie - kto płaci podatek od nieruchomości?
SA orzeka: przewłaszczenie na zabezpieczenie nie ma służyć wzbogaceniu wierzyciela

Informacje i dokumenty niezbędne do przygotowania aktu notarialnego:

1. dane osobowe stawających: imiona, nazwiska, imiona rodziców, stan cywilny, adres zamieszkania, adres dla doręczeń, PESEL, NIP, seria i numer dokumentu tożsamości (dowód osobisty, paszport, karta pobytu), a w przypadku osoby prawnej – pełna firma/nazwa numery rejestru, adres siedziby, REGON, NIP, dane przedstawicieli reprezentujących Spółkę;
2. określenie przedmiotu przeniesienia własności;
3. określenie wysokości pożyczki oraz sposobu jej płatności;
4. wskazanie terminu wydania przedmiotu przeniesienia własności;
5. termin zwrotu pożyczki;
6. dokument wskazujący na podstawę nabycia i stanowiący tytuł prawny do lokalu, np. wypis aktu notarialnego (umowy sprzedaży, umowy darowizny, umowy dożywocia, itd.);
7. podstawa nabycia – dokument, na podstawie, którego dana osoba nabyła prawo do lokalu, np. wypis/odpis postanowienia sądu lub inny dokument, zaś w przypadku nabycia nieruchomości w drodze dziedziczenia (ze spadku) – prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku (wypis/odpis postanowienia zawierający klauzulę, że postanowienie jest prawomocne) lub wypis zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia;
8. numer księgi wieczystej nieruchomości;
9. jeśli strona umowy pozostaje w związku małżeńskim, w którym obowiązuje umowny ustrój majątkowy (na podstawie zawartej przez małżonków umowy w formie aktu notarialnego jako intercyza) – wypis aktu notarialnego dokumentującego umowę majątkową.

Tagi: akt notarialny, umowa małżeńska, notariusz w Krakowie, umowa darowizny, nieruchomość